حسابداری مدیریتی یک حوزه از حسابداری است که برای ارائه اطلاعات مالی و غیرمالی به مدیران داخلی سازمان استفاده می‌شود تا در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و برنامه‌ریزی استراتژیک سازمان مؤثر باشد. هدف اصلی حسابداری مدیریتی، ارائه اطلاعات دقیق و به موقع به مدیران سازمان است تا آن‌ها بتوانند تصمیم‌های بهتری بگیرند و عملکرد سازمان را بهبود بخشند.
این حوزه حسابداری به عنوان یک ابزار مدیریتی، اطلاعات مالی و غیرمالی را جمع‌آوری و تحلیل می‌کند تا به مدیران کمک کند تا تصمیم‌های استراتژیک و تاکتیکی را اتخاذ کنند. این اطلاعات شامل آنالیز‌های سودآوری، هزینه‌ها، عملکرد بخش‌ها، عملکرد محصولات، برنامه‌ریزی بودجه و پیش‌بینی‌های مالی است. همچنین به منظور اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد سازمان در زمینه‌های مختلف مانند فروش، تولید، مالی و منابع انسانی استفاده می‌شود. این حوزه حسابداری به مدیران کمک می‌کند تا عملکرد فعلی سازمان را با استانداردها، اهداف و برنامه‌های تعیین شده مقایسه کنند و اقدامات مناسبی را برای بهبود عملکرد انجام دهند.
با استفاده از اطلاعات حسابداری مدیریتی، مدیران می‌توانند عملکرد بخش‌ها و واحدهای سازمان را مقایسه کنند، هزینه‌ها را کاهش دهند، سودآوری را افزایش دهند، تصمیم‌های سرمایه‌گذاری را بهبود بخشند و به طور کلی عملکرد سازمان را بهبود ببخشند.
به طور خلاصه، حسابداری مدیریتی از اطلاعات مالی و غیرمالی استفاده می‌کند تا به مدیران کمک کند تا تصمیم‌های مدیریتی و استراتژیک را اتخاذ کنند و عملکرد سازمان را بهبود بخشند.
چه نوع اطلاعات مالی و غیرمالی در حسابداری مدیریتی استفاده می‌شود؟
حسابداری مدیریتی برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و برنامه‌ریزی استراتژیک از اطلاعات مالی و غیرمالی استفاده می‌کند. این اطلاعات شامل موارد زیر می‌شوند:
اطلاعات مالی
- درآمد و سودآوری: اطلاعات مربوط به درآمدها، هزینه‌ها، سود و زیان سازمان و سودآوری بخش‌ها و واحدهای سازمانی.
- جریان وجوه نقد: اطلاعات مربوط به جریان ورود و خروج وجوه نقد سازمان.
- بودجه‌بندی و هدف‌گذاری: اطلاعات مربوط به برنامه‌ریزی بودجه، هدف‌های مالی و تخصیص منابع به بخش‌ها و واحدهای سازمانی.
اطلاعات غیرمالی
- عملکرد بخش‌ها و واحدهای سازمانی: اطلاعات مربوط به عملکرد مالی و عملیاتی بخش‌ها و واحدهای سازمانی از جمله فروش، تولید، بازاریابی و خدمات.
- عملکرد محصولات و خدمات: اطلاعات مربوط به فروش، هزینه و سودآوری محصولات یا خدمات مختلف سازمان.
- اطلاعات مشتری: اطلاعات مربوط به مشتریان، رضایتمندی مشتری، بازار هدف و رقابت‌های بازاریابی.
- عملکرد منابع انسانی: اطلاعات مربوط به نیروی انسانی، هزینه‌های پرداختی به کارکنان، آموزش و توسعه، نرخ استخدام و نگهداشت کارکنان.
- اطلاعات مرتبط با فناوری و نوآوری: اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذاری و استفاده از فناوری، نوآوری و تحقیق و توسعه.
این اطلاعات مالی و غیرمالی با همکاری بخش‌های مختلف سازمان جمع‌آوری و تحلیل می‌شوند و به صورت گزارشات و آنالیزها به مدیران ارائه می‌شوند تا در فرآیند تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مدیریتی استفاده شوند.
چگونه حسابداری مدیریت باعث تصمیم گیری بهتر استراتژیک مدیران می شود؟
حسابداری مدیریتی با ارائه اطلاعات مالی و غیرمالی به مدیران، تصمیم‌گیری بهتر در زمینه استراتژیک را تسهیل می‌کند. در ادامه، تأثیر حسابداری مدیریتی بر تصمیم‌گیری استراتژیک مدیران را بررسی می‌کنیم:
- اطلاعات دقیق و به موقع: این حوزه از حسابداری با جمع‌آوری و تحلیل دقیق اطلاعات مالی و غیرمالی، به مدیران اطلاعات دقیق و به موقع در مورد عملکرد سازمان و بخش‌های مختلف آن را ارائه می‌دهد. این اطلاعات، به مدیران کمک می‌کند تا وضعیت فعلی سازمان را درک کنند و تصمیم‌های استراتژیک را بر اساس اطلاعات قابل اعتماد بگیرند.
- تحلیل و بررسی عملکرد: حسابداری مدیریتی امکان می‌دهد عملکرد بخش‌ها و واحدهای سازمانی را تحلیل و بررسی کنید. این باعث می‌شود که مدیران بتوانند ارزیابی دقیقی از عملکرد هر بخش داشته باشند و در نتیجه، تصمیم‌های استراتژیک بر اساس نیازها و قابلیت‌های واحدها و بخش‌ها اتخاذ کنند.
- شناخت بازار و رقابت: این حوزه از حسابداری به مدیران کمک می‌کند تا با شناخت دقیق از بازار و رقابت‌های صنعت خود، تصمیم‌های استراتژیک موفق‌تری بگیرند. اطلاعات مالی و غیرمالی مربوط به بازار هدف، مشتریان، رقبا و روند رشد صنعت، مدیران را در تحلیل موقعیت رقابتی و تعیین استراتژی‌های مناسب ترازبندی و بازاریابی یاری می‌کند.
- برنامه‌ریزی و کنترل برنامه‌های استراتژیک: حسابداری مدیریتی اطلاعات لازم برای برنامه‌ریزی استراتژیک و تعیین اهداف را فراهم می‌کند. با استفاده از آن، مدیران می‌توانند برنامه‌های استراتژیک را تعیین کنند، منابع را تخصیص دهند و عملکرد سازمان را بر اساس اهداف بررسی و کنترل کنند.
- ارزیابی مخاطرات: حسابداری مدیریتی به مدیران کمک می‌کند تا مخاطرات مالی و عملیاتی را شناسایی و ارزیابی کنند. با تحلیل اطلاعات مالی و غیرمالی، مدیران می‌توانند مخاطراتی مانند نوسانات بازار، تغییرات قوانین و مقررات، مشکلات در زنجیره تأمین و سایر عوامل را تشخیص داده و برنامه‌های استراتژیک خود را برای مدیریت این مخاطرات بهبود بخشند.
- اندازه‌گیری عملکرد و ارزیابی عملکرد استراتژیک: حسابداری مدیریتی به مدیران کمک می‌کند تا عملکرد استراتژیک سازمان را اندازه‌گیری و ارزیابی کنند. با استفاده از اطلاعات مالی و غیرمالی، مدیران قادرند دریابند که آیا استراتژی‌های انتخاب شده به موفقیت منجر شده‌اند یا خیر. این امر به مدیران امکان می‌دهد تصمیم‌های استراتژیک خود را بر اساس عملکرد و نتایج حقیقی ارزیابی کنند و در صورت لزوم تغییرات لازم را اعمال کنند.
- انتخاب استراتژی‌های بهینه: حسابداری مدیریتی با ارائه اطلاعات مالی و غیرمالی، مدیران را در انتخاب استراتژی‌های بهینه برای سازمان یاری می‌کند. با تحلیل اطلاعات مربوطه، مدیران می‌توانند استراتژی‌های مختلف را ارزیابی کنند و استراتژی‌هایی را انتخاب کنند که بیشترین توافق با اهداف سازمان و شرایط بازار دارند.
بنابراین، حسابداری مدیریتی با ارائه اطلاعات دقیق، تحلیل عملکرد، شناخت بازار و رقابت، برنامه‌ریزی استراتژیک، ارزیابی مخاطرات و اندازه‌گیری عملکرد، مدیران را در تصمیم‌گیری بهتر و انتخاب استراتژی‌های مناسب ترازبندی و رشد سازمان یاری می‌کند.
چگونه فرآیند ایجاد حسابداری مدیریتی را در شرکت ایجاد کنیم
برای ایجاد فرآیند حسابداری مدیریت در یک شرکت، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- تعیین هدف‌ها: ابتدا باید هدف‌هایی را برای حسابداری مدیریت تعیین کنید. این هدف‌ها باید با هدف‌های استراتژیک و عملکرد سازمان همخوانی داشته باشند.
- شناسایی اطلاعات مورد نیاز: شناسایی اطلاعات مالی و غیرمالی مورد نیاز برای تصمیم‌گیری استراتژیک در سازمان از اهمیت بالایی برخوردار است. بررسی کنید که اطلاعاتی مانند درآمدها، هزینه‌ها، عملکرد واحدها، مخاطرات، بازار و رقبا و … برای مدیران در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک لازم است.
- طراحی سیستم حسابداری: بر اساس اطلاعات مورد نیاز، سیستم حسابداری مدیریت را طراحی کنید. این شامل تعیین ساختار حسابداری، انواع گزارشات مالی و غیرمالی، روش‌های جمع‌آوری و ثبت اطلاعات، نرم‌افزارهای حسابداری و دیگر جوانب مرتبط است.
- انتخاب و آموزش نیروهای متخصص: برای اجرای موفق حسابداری مدیریت، نیاز به نیروهای متخصص و ماهر در این زمینه است. انتخاب کارکنان با تجربه و شایستگی‌های لازم و برگزاری دوره‌های آموزشی مرتبط با این حوزه حسابداری برای ارتقای مهارت‌های کارکنان ضروری است.
- پیاده‌سازی سیستم حسابداری: سپس، سیستم حسابداری مدیریت را در سازمان پیاده‌سازی کنید. این شامل راه‌اندازی نرم‌افزارها، تعیین فرآیندهای کاری، جمع‌آوری و ثبت اطلاعات، تولید گزارش‌های مورد نیاز و ارتباط با دیگر بخش‌ها و واحدها است.
- ارزیابی و بهبود مستمر: پس از پیاده‌سازی سیستم حسابداری مدیریت، مراحل ارزیابی و بهبود مستمر را در نظر بگیرید. بررسی کنید که آیا سیستم به درستی عمل می‌کند و نیاز به بهبود‌هایی در ساختار، فرآیندها یا گزارش‌دهی دارد یا خیر.
- استفاده از گزارشات و اطلاعات: درمرحله‌ی آخر، باید از گزارشات و اطلاعات حاصل از حسابداری مدیریت استفاده کنید. مدیران و تصمیم‌گیران سازمان باید از این گزارشات و اطلاعات برای تحلیل عملکرد، تصمیم‌گیری استراتژیک، ارزیابی مخاطرات و بهبود فرآیندها استفاده کنند.
در طول این فرآیند، مهم است که با تمرکز بر هدف‌های سازمانی و نیازهای تصمیم‌گیران، سیستم حسابداری مدیریت را ایجاد کنید و بهبود‌های مستمر در آن را در نظر بگیرید. همچنین، با توجه به تغییرات در محیط کسب و کار و نیازهای سازمان، این سیستم را به‌روز رسانی و بهبود دهید.
در پایان، در صورتی که برای پیاده سازی فرآیندها و سیستم حسابداری مدیریت خود نیازمند مشاوره هستید، کارشناسان شرکت حسابداری و موسسه مالیاتی مشاورین تهران و شرکا آماده می باشد تا از بیش از 8 سال تجربه خود برای کمک به بهبود فرآیندهای حسابداری شما استفاده کند.
برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید
