تراز تجاری

تراز تجاری و اساس تشکیل دهنده ی آن: تراز و تجارت

تعاریف اساس تشکیل دهنده:

تراز: تعریف آن در علم اقتصاد عبارت است از نشانه هایی که در موقعیت های گوناگون اطلاعاتی را در اختیار صاحب نظران می گذارد.

تجارت: در ارتباط با عالم تجارت داد و ستد به دو بخش ورودی و خروجی تقسیم میشود، برای اطلاع از این موضوع با مفهوم تجارت آشنا میشویم.

تجارت شامل دو عامل داد و ستد می باشد که میتوان آن را اندازه گرفت و اساس آن مبلغی است که در ازای ارائه ی چیزی از شخصی به شخص دیگر دریافت میشود.

در اینجا میتوان به دو بخش مهم تجارت یعنی تجارت خرد و کلان اشاره کرد:

تجارت خرد، معیاری برای سنجش تولید داخلی میباشد و تجارت کلان شامل مباحث اولیه ی ایجاد تراز تجاری میشود (یعنی همان داد و ستد) و میزان عرضه و تقاضای خارجی را مورد بحث قرار میدهد و

عواملی مانند ورود و خروج کالا در رنج اقتصاد های خرد و کلان را بررسی میکند،

در حقیقت تراز تجاری (Balance Of Trade) یا صادرات خالص (بعضی مواقع با نماد NX) به معنای اختلاف بین ارزش پولی واردات و صادرات خروجی یک دوره و تایم مشخص می باشد.

بخش های تراز تجاری:

بخش های آن را میتوان از لحاظ ماهیت به دو قسمت زمان وقوع و نوع معاملات و مبادلات تقسیم کرد.

منظور از زمان وقوع بازه های زمانی می باشد که صادرات و واردات در آن ایجاد میشود و معمولا ماهانه، فصلی یا 6 ماهه در نظر گرفته میشود.

نوع معاملات و مبادلات: دو عامل مهم که در ترازنامه ها مقابل یکدیگر قرار میگیرند، صادرات و واردات می باشد و همانطور که قبلا ذکر شد این دو مورد بر اساس معیار ها و نرخ بندی های گوناگون مانند درصد، وزن، بشکه و ارزش اسمی  قابل اندازه گیری هستند.

تراز تجاری به ما چه میگوید؟

سه فرضی که در این راستا در نظر میگیریم:

نرخ صادرات بیشتر از واردات= نرخ افزایش آن= مازاد تجاری (تراز تجاری مثبت)
بالعکس واردات نسبت به صادرات بیشتر باشد=نرخ افزایش آن= کسری تجاری (تراز تجاری منفی) که افزایش آن آشفتگی اوضاع تجارت کلان را در بر خواهد داشت و برعکس آن به نتیجه ی مثبت خودکفایی کشور ختم خواهد شد.
اختلاف صفر بین واردات و صادرات= تراز بودن حساب تجاری

اهداف تراز تجاری:

معیاری برای سنجش و ارزیابی جریان داد و ستدهای تجاری

معیار سنجش انتقال سرمایه در اقتصاد

پیشرفت و روند مثبت اوضاع تراز تجاری

رشد و توسعه ی اقتصادی

کنترل کردن شرایط و امور مربوط به تورم

عوامل موثر بر آن:

میزان عرضه و تقاضا

مالیات و انحصار و محدودیت های تجارت

هزینه ها و بهای تمام شده در ارتباط با نیروی کار، سرمایه، تولید و عوامل متفرقه . . .

نوسانات نرخ ارز در یک دوره ی معین

موانعی که زمینه های بهداشت، استاندارد های ایمنی، و زیستگاه ها بوجود می آورند.

در اختیار داشتن ارز خارجی جهت پرداخت واردات به اندازه ای که کفایت کند.

برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان مجرب موسسه حسابداری و شرکت حسابداری در ارتباط باشید.

عواملی که میتوان بررسی کرد:

کارگر و نیروی کار ساده یا ماهر باشد که کارگر ساده ارزان تر و کارگر ماهر با توانایی بیشتر در تولید، منجر به افزایش درآمد خواهد شد.

مواد اولیه که یا با ایجاد تغییر و یا به صورت خام نسبت به صادرات آن اقدام می کنند.

سیاست تجاری که با تعرفه های بالا منجر به کسری تجاری میشود.

نرخ ارز: بالا رفتن هزینه های صادر کنندگان در صورت گرانی ارز

ذخایر ارزی: برای وارد نمودن تجهیزات به نحو درست و تولید مناسب تر

تورم: گرانی یک کالا نسبت به همان کالا در کشوری دیگر

تقاضا: موثر بر BOT و عاملی مهم در زمینه ی صادرات

تراز تجاری و ارزش پول ملی:

در مطالب قبل با کسری تجاری (افزایش واردات نسبت به صادرات) آشنا شدیم؛ از روش های تاثیرگذار در مقابله با کسری تجاری میتوان به کاهش ارزش پول اشاره کرد.

تراز تجاری را میتوان از عوامل اساسی در مبحث درآمد ملی در نظر گرفت که مقدار مثبت آن نتیجه ی مثبت افزایش درآمد عموم مردم و پیشرفت در حوزه ی اقتصاد یک کشور را در بر خواهد داشت.

شایان ذکر است مدیریت و نظارت درآمد های ارزی که از تراز تجاری مثبت حاصل میشود باید توسط مدیرانی دور اندیش و کار کشته انجام بگیرد که نتیجه ی آن بهره وری مناسب از منابع مالی می باشد.

تراز تجاری ایران در سال 1399:

ایران در سال 99 صادراتی به میزان 34.5 میلیارد دلار و واردات به اندازه ی 38.5 میلیارد دلار داشته است و به طبع این اختلاف 4 میلیارد دلاری باعث منفی شدن تراز در واردات شده است؛ از عوامل کاهش تجارت خارجی ایران میتوان به تحریم، ویروس کرونا، عدم به کار گیری متخصصین در حوزه ی تجارت و تصمیمات اشتباه اشاره کرد.

در نظر داشته باشید که یکی از عوامل تاثیر گذار در منفی بودن تراز تجاری، تعریف مراکز آماری از صادرات غیر نفتی نیز می باشد.

شایان ذکر است که مقاصد کالاهای تجاری ایران به ترتیب چین، عراق و امارات متحده ی عربی بوده است.

نکته ی مهم

شاید تصور شما از کسری تجاری ( تراز تجاری منفی) عاملی زیان بار و منفی در اوضاع اقتصادی کشور باشد در صورتی که گاهی ممکن است مدیران هزینه های زیادی برای کشور بتراشند و در مقابل در بخشی سرمایه گذاری کنند تا در آینده ای نه چندان دور در جهت بهره وری بیشتر بذری که کاشته اند را درو کنند؛ در این شرایط دور نمای این کسری تجاری نه تنها ناخوشایند نبوده بلکه به صلاح کشور نیز می باشد.

بالعکس مازاد تجاری (تراز تجاری مثبت) نیز همیشه از نشانه های قدرت اقتصاد یک کشور نمی باشد به طور مثال میتوان به وابسته بودن اقتصاد چین و ژاپن به صادرات اشاره کرد.

تراز تجاری مثبت چه تاثیراتی به دنبال دارد؟

فروش بیشتر کالاهای کشور

کاهش بیکاری

افزایش استخدام

پیشرفت و ارتقای موسسات

افزایش سطح امید به زندگی

دریافت سرمایه ی بیشتر

نکته ی قابل توجه این است که مازاد تجاری زمانی به عنوان یک دستاورد و عاملی برای پیشرفت یک کشور تلقی میشود که حجم تجارت زیاد باشد و در عین حال که هم صادرات و هم واردات بر کشور حاکم است، شاهد سبقت گرفتن صادرات بر واردات نیز باشیم.

برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید

نوشته شده توسط :  مشاورین تهران و شرکا

جستجوهای مرتبط با ما : شرکت حسابداری، موسسه حسابداری، خدمات حسابداری، مشاوره مالی، خدمات مالیاتی